Warszawa: dzień otwarty w synagogach

Spotkanie z rabinami, zwiedzanie oraz wykłady o historii i współczesnym życiu wspólnoty żydowskiej złożyły się w niedzielę na dzień otwarty w warszawskich synagogach. Jest to część stołecznych obchodów Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce. 2015-01-18 16:27
lk / Warszawa (KAI), sg
fot. "PL Warsaw Synagoga Twarda front" autorstwa Hubert Śmietanka - Praca własna. Licencja CC BY-SA 2.5 na podstawie Wikimedia Commons.

Dzień otwarty w synagogach pozwala na zapoznanie się nie tylko z samymi świątyniami, ale i historią relacji polsko-żydowskich oraz współczesnym funkcjonowaniem stołecznej gminy żydowskiej. Przez cały dzień odbywają się wykłady i spotkania edukacyjne, jest możliwość zadawania pytań członkom gminy oraz rabinom.

W programie warszawskiego dnia otwartego znalazły się spotkania w synagodze im. Nożyków (ul. Twarda 6) oraz w postępowej synagodze Ec Chaim (Al. Jerozolimskie 53). W pierwszej odwiedzających witał naczelny rabin Polski Michael Schudrich, w drugiej – rabin Stas Wojciechowicz.

Rabin Schudrich podkreślił, że wizyta warszawiaków w dniu otwartym w synagodze to dla społeczności żydowskiej przyjemność i zaszczyt. – Dlaczego jest ważne, aby istniał taki dzień? Każdy człowiek ma w sobie iskrę świętości, pochodzącą od Boga. Moim wyzwaniem, gdy poznaję drugiego człowieka, niezależnie od jego wiary czy narodowości, jest dotknięcie tej iskry. Dzisiejszy dzień jest do tego dobrą okazją – powiedział naczelny rabin Polski.

Ks. dr Andrzej Tulej, delegat archidiecezji warszawskiej ds. dialogu z judaizmem, który był dziś przewodnikiem zainteresowanych wędrówką do obydwu stołecznych synagog przypomniał, że Dzień Judaizmu w Kościele katolickim ma na celu „ukazanie organicznego związku między chrześcijaństwem a biblijnym judaizmem”. – Inicjatorzy tego dnia mieli świadomość, że poznając korzenie chrześcijaństwa, możemy lepiej zrozumieć samo chrześcijaństwo. Kiedy poznajemy korzenie, możemy lepiej poznać siebie i lepiej zrozumieć naszą tożsamość – stwierdził.

Zdaniem ks. Tuleja, wprawdzie soborowa deklaracja „Nostra aetate” o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich była kluczowym momentem, umożliwiającym organizowanie wzajemnych spotkań i rozpoczęcie dialogu katolicko-żydowskiego, a także swoistym wezwaniem do otwarcia serc na braci żydów, ale „w praktyce to św. Jan Paweł II spowodował, że zaczęliśmy sobie bardziej ufać, przełamywać bariery i stereotypy, które są po obu stronach”.

– Jeśli katolik chce głębiej poznać swoją wiarę i to, jaki był Jezus Chrystus, musi też lepiej poznać judaizm – wyjaśnił KAI z kolei Michael Schudrich. Podkreślił, że ostatnie 40 lat – od czasu ogłoszenia „Nostra aetate” oraz od pontyfikatu św. Jana Pawła II – to okres znacznej poprawy w stosunkach katolicko- i polsko-żydowskich. – Jest o wiele lepiej, to jest inny świat, ale mamy jeszcze dużo do poprawienia – dodał.

Anna Chipczyńska, przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie przypomina, że Synagoga im. Nożyków to świątynia zabytkowa, do której na co dzień większość warszawiaków raczej nie zagląda. Spotkanie z wyznawcami judaizmu pozwala katolikom na poszerzenie wiedzy na tematy ciekawe, niejasne, a czasem dręczące. – Dla społeczności żydowskiej to z kolei szansa na pokazanie naszego świata, z jednej strony polskiego, ale z drugiej strony jednak innego, nieznanego większości polskiego społeczeństwa – uważa Chipczyńska.

– W życiu nie można się obyć bez przyjaciół. Społeczność żydowska w Polsce nie jest duża, natomiast odpowiedzialność, jaką ponosimy, także za utrzymanie dziedzictwa żydowskiego, jest ogromna. Dlatego bez pomocy polskiego społeczeństwa trudno jest nam zadbać choćby o te tysiące żydowskich cmentarzy rozsianych po całej Polsce. Z drugiej strony, wciąż wiele jest osób patrzących na Żydów jak na obcego. To temat, z którym wszyscy wspólnie musimy się zmierzyć – powiedziała KAI przewodnicząca warszawskiej Gminy Żydowskiej.

Anna Chipczyńska opowiedziała zwiedzającym m.in. o życiu i strukturze gmin żydowskich w Polsce. Wyjaśniła, kim są współcześni polscy żydzi, przedstawiła także zróżnicowane formy aktywności wspólnoty wyznawców judaizmu: od kwestii o charakterze religijnym, przez społeczne, po działalność kulturalną. Przypomniała, że synagoga zaprasza przez cały rok na wiele wydarzeń promujących kulturę żydowską.

W trakcie spotkań w synagodze im. Nożyków wybór tradycyjnych pieśni żydowskich prezentował chór Szir Awiw.

Prypomnijmy, że w ramach stołecznych obchodów Dnia Judaizmu dziś o godz. 17.00 w kościele środowisk twórczych (Pl. Teatralny 18) o godz. 17.00 bp Rafał Markowski przewodniczyć będzie Mszy św. „o uproszenie miłości”.

Po liturgii odbędzie się "Bliskie spotkanie chrześcijan i Żydów". Słowo wstępne wygłoszą: prof. Stanisław Krajewski, współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów oraz ks. dr Andrzej Tulej, delegat archidiecezji warszawskiej ds. dialogu z judaizmem. Spotkanie poprowadzi Bogdan Białek, współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów.

Uczestnicy wieczoru wysłuchają Psalmu 34 oraz chrześcijańskiego i żydowskiego komentarza, które wygłoszą: krajowy duszpasterz środowisk twórczych ks. Grzegorz Michalczyk i rabin Stas Wojciechowicz. Zaplanowano też dwa wykłady: Konstantego Geberta, pt. „Człowiek wiary jako źródło trwogi. Fundamentalizmy i ich konsekwencje” i ks. Jacka Prusaka SJ – „Wiara jako źródło trwogi, trwoga jako źródło wiary”.

Gościem specjalnym będzie Piotr Matywiecki, poeta i krytyk literacki. Tło artystyczne zapewni Jorgos Skolias.

Centralne obchody Dnia Judaizmu w Kościele katolickim w Polsce odbyły się 15 stycznia. Rozpoczęły się modlitwą chrześcijan i Żydów przy Międzynarodowym Pomniku Ofiar Obozu Auschwitz-Birkenau. Następnie, w Bielsku-Białej, obyła się sesja naukowa, ogłoszenie "Apelu o upamiętnienie Żydów, naszych współobywateli i sąsiadów", nabożeństwo w katedrze i spotkanie w Gminie Wyznaniowej Żydowskiej.