Szanować jedzenie

Znajomy opowiadał, że gdy był małym chłopcem i marudził mamie, że jest głodny, czasem słyszał w odpowiedzi: „Synu, dziękuj Panu Bogu, że nie wiesz, co to jest głód”. Podczas wojny jego matka zaliczyła więzienie Montelupich w Krakowie, potem Auschwitz i Ravensbrück. Dla większości Polaków lata 80. XX w. były doświadczeniem może nie głodu, ale poważnych braków w wyborze jedzenia. Trzeba było się cieszyć tym, co udało się zdobyć na stół. Taka jest też zwykle dola rodzin na emigracji, przynajmniej na początku.

Dobrobyt ostatnich lat doprowadził do marnowania jedzenia na niespotykaną skalę. Papież Franciszek niedawno przypominał, że jest to zjawisko, które w coraz większym stopniu obciąża nasze sumienia: „W wielu miejscach ludzie nie mają dostępu do wystarczającej i zdrowej żywności, podczas gdy w innych jedzenie jest wyrzucane”.

Lekceważące nastawienie konsumenta nie jest jedyną przyczyną marnowania jedzenia. W przypadku żywności pochodzenia roślinnego w procesach zbioru, przetwarzania i dystrybucji pomiędzy polem produkcji a punktem sprzedaży marnuje się jej 14 proc. (dane FAO, 2019). Powody straty zależą od miejsca. W świecie rozwiniętym owoce mogą zostać wyrzucone, ponieważ mimo dobrego stanu nie spełniają „doskonałych” parametrów wymaganych przez marketing pod względem koloru, kształtu, wielkości itp. Natomiast w krajach rozwijających się przyczyny marnowania jedzenia są bardzo zróżnicowane: czasami np. z powodu spadku cen plony pozostają na polach, niezbierane. Słaba infrastruktura, kiepskie drogi i niewystarczająco szybkie środki transportu, stosowanie nieodpowiednich kontenerów dla każdego rodzaju produktu, brak magazynów chłodniczych itp. również mogą mieć wpływ na marnotrawstwo.

Franciszek często zachęca do zmiany stylu życia: „Nikt nie może być uważany za zwolnionego z konieczności zwalczania kultury marnotrawstwa, która prześladuje tak wielu ludzi, szczególnie biednych”. Troska poszczególnych osób, by nie marnować jedzenia, wpłynie na ich otoczenie i na wychowanie młodych. Ta troska tworzy wdzięczną postawę wobec Boga i ludzi za dar pokarmu. Umiarkowanie i prostota uzdalniają, by się radować tym, co się dostało. Taka postawa wpłynie, w zależności od zawodu, miejsca w społeczeństwie itp., na odnalezienie sposobów, by zmniejszyć straty w złożonych systemach produkcji, handlu i dystrybucji, na które pojedynczy człowiek ma ograniczony wpływ.