Projekt Uczciwość

W świecie akademickim stopniowo wzrasta zainteresowanie uczciwością, tą głęboko zakorzenioną potrzebą wpisaną w naturę człowieka, by poszukiwać prawdy i stosować ją w życiu.

Badaczka Judi Ketterler twierdzi, że aby uczciwiej się prowadzić, trzeba zacząć od zbadania własnych oszustw, a nie ciągle ubolewać nad tymi, które są udziałem innych. Całkiem niezła deklaracja intencji w czasie, gdy wydaje się, że jedyne kłamstwa na tym świecie to internetowe fake newsy. Dzięki badaniom dowiedzieliśmy się wiele o tym, jak i dlaczego ludzie kłamią. Kłamiemy, kiedy widzimy innych ludzi kłamiących. Kłamiemy, gdy jesteśmy przekonani, że oszustwo w danym przypadku jest uzasadnione. Kłamiemy, by chronić naszą pozycję w grupie. Kłamiemy, by ratować się w niewygodnych sytuacjach. Kłamiemy, żeby uwierzyć, że jesteśmy mądrzejsi niż w rzeczywistości. Itp. Jeśli zrozumiemy, co motywuje i zachęca ludzi do oszustwa, możemy skuteczniej powstrzymać tę skłonność w nas samych.

Według badaczy amerykańskich znamy powody prowadzące do kłamstw, jednak o wiele mniej wiemy o tym, co motywuje ludzi do mówienia prawdy. Czy nie byłoby równie interesujące wiedzieć, co motywuje ludzi do bycia uczciwym? Według Judi Ketterler wymaga to postawienia pytań badawczych z innym podejściem i stworzenia zupełnie nowego korpusu doktryny filozoficznej i naukowej. Tak właśnie rozpoczął się Projekt Uczciwość, zainicjowany przez multidyscyplinarny zespół naukowców z Wake Forest University i Carnegie Mellon University. W jego ramach prowadzone będą badania z psychologii społecznej: jak uczciwość w trudnej rozmowie nie musi prowadzić do wrogości, a nawet może zbliżać ludzi. Badacze przyjrzą się również temu, jak zmniejsza polaryzację powstrzymanie się od postrzegania politycznych rywali jako nieuczciwych. Christian B. Miller, dyrektor projektu, żałuje, że refleksja nad uczciwością była jedną z głównych brakujących kwestii w filozofii w ciągu ostatnich pięćdziesięciu lat, ale uważa, że jest to obecnie obiecująca dziedzina badań.

Takie wiadomości cieszą w czasach, gdy często słyszymy wierutne bzdury wsparte przez rzekomych „naukowców z USA”. Autentyczna nauka współgra z filozofią poszukującą prawdy. Bóg ze swej strony, dla naszego dobra, objawił podstawowe prawdy o człowieku. Nie ma sprzeczności pomiędzy nauką a refleksją filozoficzną i teologiczną.