Niewidzialna ręka

Każdy, kto miał kontakt z harcerstwem, wie, czym są sprawności. To rodzaje sprawdzianów w konkretnych obszarach, wymaganych do uzyskania kolejnych stopni harcerskich. Jest to sposób motywowania młodych do samorozwoju. Zdobyte sprawności widnieją na prawym rękawie munduru harcerskiego jako małe odznaki. Zwykle wyszywa się je lub przyszywa po trzy w rzędzie w niewielkich odstępach. Rodzajów sprawności jest wiele; są wśród nich tradycyjne, obecne od samego powstania harcerstwa, jak „trzy pióra”, lub bardziej współczesne, jak „webmaster”.

Sprawność „niewidzialna ręka” należy do tych przedwojennych. Zdobywa się ją, gdy kandydat na podstawie obserwacji i rozmów umie zaplanować zadanie służące konkretnej osobie lub społeczności. Może to być na przykład pomoc starszej osobie lub naprawa uszkodzonej ławki na podwórku. Trzeba to jednak zrobić w taki sposób, aby adresat działania nie wiedział, kto je wykonał. Z punktu widzenia wychowawczego ma to dwa cele: zdolność odkrywania możliwości pomocy innym i umiejętność bezinteresownej służby. W przypadku zdobywania tej sprawności ta bezinteresowność nie jest ze względów oczywistych całkowita, bo czyn zostaje podjęty w celu zdobycia sprawności, a więc jest w tym jakiś interes i zysk z pomocy, której się udziela.

Sedno w tym, by młody człowiek odkrył, że tym, co zmienia świat na lepsze, są działania konkretnych ludzi. Następnym krokiem jest zrozumienie, że takim czynem można wnieść coś pozytywnego do społeczeństwa. Młodemu człowiekowi początkowo wystarczy zwykły uśmiech, jednak chodzi o to, by stopniowo podejmować trud towarzyszący dobrym uczynkom. Zwykle łączy się to z nauką, a potem z pracą zawodową. To tam jest pierwsze pole do realizacji „nowego przykazania”. Dobroczynność, szczególnie jeżeli ma być trwała, wymaga profesjonalizmu.

„Sprawność” w służbie jest warunkiem sine qua non realizacji przykazania miłości. Ważnym obszarem dla tej sprawności jest praca zawodowa. Student, który się nie uczył, bo jest aktywistą społecznym, w przyszłości niewiele dobra będzie w stanie zrobić. Pracownik, który nie dba o swoje dalsze doskonalenie zawodowe, również ograniczy swoje możliwości czynienia dobra. Nie wystarczy, aby ręka była niewidzialna, musi być sprawna i pracowita.