28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Współczesny słownik frazeologiczny

Ocena: 5
778

Przed tygodniem, pisząc o pewnej grupie nowych frazeologizmów, wspominałem o Wielkim słowniku frazeologicznym języka polskiego Piotra Müldnera-Nieckowskiego jako źródle leksykograficznym, w którym znaleźć można wiele niedawno powstałych związków frazeologicznych

fot.wikipedia.com

Gorąco zachęcam do korzystania z tego niezwykle cennego, bardzo obszernego leksykonu, jednak jego pierwsze wydanie ukazało się w roku 2003, a od tego czasu weszło do polszczyzny niemało nowych konstrukcji, niektóre zaś zdążyły zmienić znaczenie, nacechowanie lub łączliwość. W poszukiwaniu takich innowacji warto sięgać do nowszych publikacji. Jedną z nich jest Współczesny słownik frazeologiczny Piotra Flicińskiego.

Autor pisze we wstępie: „We Współczesnym słowniku frazeologicznym znajdują się utrwalone w użyciu związki wyrazowe, których znaczenie nie wynika z sumy znaczeń poszczególnych komponentów tego związku, np. mapa drogowa ‘dokładny plan osiągnięcia jakiegoś celu, harmonogram czegoś’, a także utrwalone związki wyrazowe, których znaczenie zależne jest od wyrazu dominującego znaczeniowo w tym połączeniu, np. partia kanapowa ironicznie ‘o małej liczebności, reprezentacji jakiejś partii lub innej stowarzyszonej grupy polityków’. […] Współczesność i praktyczność tego słownika wynikają wprost z przyjętej metody opisu i kwalifikowania związków do opisywanego zbioru frazeologizmów. Treść słownika stanowią ustabilizowane połączenia wyrazowe, przekazywane na mocy tradycji z pokolenia na pokolenia, a także związki wyrazowe zdefiniowane pierwszy raz w polskiej frazeografii” (wyróżnienia pochodzą od autora słownika). Jak widać, czytelnik znajdzie w tym leksykonie zarówno konstrukcje pochodzące np. z mitologii czy Biblii, jak też połączenia nowe, ale już w jakimś stopniu utrwalone i powtarzane w określonej postaci i określonym znaczeniu.

Hasła w przywoływanym słowniku składają się z następujących elementów: wyróżniony pogrubionym drukiem związek frazeologiczny, ujęte w tzw. łapki jego znaczenie oraz zapisane kursywą przykłady użycia. W niektórych przypadkach czytelnik znajdzie jeszcze kwalifikatory wskazujące na charakter danego wyrażenia, jego ograniczoną stosowalność itp., ewentualnie także odsyłacze do innych haseł oraz informacje o charakterze poprawnościowym.

Oto cztery przykłady (z początku i końca listy) zawierające stosunkowo nowe frazeologizmy:

ale czad młodzieżowe ‘świetnie, wspaniale, coś oceniane nad wyraz dobrze’: Po raz pierwszy byłam na ich koncercie. Mówię ci, ale czad! Dawno się tak dobrze nie bawiłam. ◊ Por. dać czadu.

aksamitna rewolucja ‘pokojowa zmiana ustroju politycznego w jakimś państwie’: Nie w każdym kraju byłego bloku wschodniego była możliwa aksamitna rewolucja. Wszyscy pamiętamy krwawe przemiany w Rumunii.

zwyciężyć na gorącym terenie sportowe ‘osiągnąć sukces sportowy, wygrywając mecz na boisku rywala, który słynie z zaciekłości zawodników oraz z żywiołowego dopingu kibiców’ zob. sportowe wygrać na gorącym terenie.

życie jak w Madrycie ‘dobrobyt, luksus, bez kłopotów’: Odwiedziłem ostatnio mojego kolegę ze studiów. Spędziłem u niego cały tydzień. Dosłownie, życie jak w Madrycie. Ma piękny dom w lesie na północnym wybrzeżu Francji, duży teren, w miasteczku oddalonym o 5 kilometrów małą fabryczkę. Zatrudnia emigrantów z Europy Wschodniej, więc umie z nimi znaleźć wspólny język. Poprawny zapis wielką literą w nazwie miasta = Madryt.

Idziemy nr 33 (876), 14 sierpnia 2022 r.

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter