29 marca
piątek
Wiktoryna, Helmuta, Eustachego
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Prawda o wojnie

Ocena: 0
2915
– Tegoroczne obchody na Westerplatte wprzęgają się w kampanię prezydencką. Uważam, że jest to poniżające dla polskiej pamięci historycznej – mówi historyk prof. Andrzej Nowak
Z prof. Andrzejem Nowakiem, historykiem, rozmawia Irena Świerdzewska


Obchody 70. rocznicy zakończenia II wojny światowej stały się przedmiotem politycznych rozgrywek. Jak ocenia Pan uroczystości organizowane przez stronę rosyjską?


Rosja po rozpadzie Związku Radzieckiego nie może rozstać się z dziedzictwem imperialnej ideologii Związku Sowieckiego. Bolesne połączenie między Związkiem Radzieckim, jego wielkością z czasów Stalina a współczesną Rosją i jej ideologią widać na przykładzie obchodów kolejnych rocznic zakończenia wojny. Przypomnijmy, że 60. rocznica zakończenia wojny wiązała się z polityczną manifestacją, jaką organizował Władimir Putin. Wtedy na trybunie w Moskwie najbardziej fetowani byli kanclerz Niemiec Gerhard Schroeder i premier Włoch Silvio Berlusconi, czyli przedstawiciele państw, przeciwko którym toczyła się II wojna światowa. W 2005 r. Putin chciał w oparciu o Niemcy i Włochy, w pewnym sensie także o Francję, zbudować swoją wizję polityczną sojuszu mocarstw europejskich przeciwko Stanom Zjednoczonym.

Polska – jeden z głównych uczestników koalicji antyhitlerowskiej i kombatantów walczących wspólnie z Armią Czerwoną w maju 1945 r. o zdobycie Berlina – podczas obchodów rocznicy w Moskwie w 2005 r. została relegowana gdzieś do tylnych szeregów. Prezydent RP Aleksander Kwaśniewski zajął podczas uroczystości mało znaczące miejsce.

Obecnie Rosja prowadzi wojnę niemal z całym Zachodem i wobec tego manifestuje wspólny przeciw niemu front z Azją. Na trybunie w Moskwie znajdą się przedstawiciele największych państw azjatyckich: prezydent Chin, premier Indii. Nie będzie nikogo ze znaczących państw zachodnich, także reprezentantów Polski.


Czy obchody organizowane w Polsce na Westerplatte mogą stać się przeciwwagą dla obchodów w Rosji?


W tej sytuacji dobrze się stało, że Polski nie będzie na moskiewskich obchodach. Zachód jest w tej chwili mniej podzielony niż był w 2005 r., a Polska jest po zachodniej stronie. Niestety, trzeba powiedzieć, że kiedy próbuje się organizować te alternatywne obchody, to władza w Polsce, której reprezentantem jest prezydent Komorowski, nie jest w tych sprawach wiarygodna. I nie była wiarygodna, kiedy w 2009 r. organizowała ogromne uroczystości, także na Westerplatte, w 70. rocznicę rozpoczęcia II wojny światowej. Wtedy fetowano przyjaźń z Władimirem Putinem, a premier Donald Tusk i marszałek Bronisław Komorowski odcinali się od prezydenta Lecha Kaczyńskiego, który zabiegał o prawdę historyczną. I występował przeciwko propagandzie, przeciwko kłamstwom, które głosił Władimir Putin.


A w tym roku?

Tegoroczne obchody na Westerplatte wprzęgają się w kampanię prezydencką. Uważam, że jest to poniżające dla polskiej pamięci historycznej. Obecny obóz władzy ma w tym zakresie ogromne winy. Prezydent Komorowski w dziedzinie polityki historycznej zasłynął przede wszystkim zbudowaniem pomnika najeźdźcom z Armii Czerwonej, którzy chcieli zdobyć Warszawę w 1920 r., bo była to przecież inicjatywa ówczesnego marszałka Bronisława Komorowskiego. Uroczystość na Westerplatte, odbywająca się dwa dni przed wyborami prezydenckimi, została dobrze zagospodarowana przez sztab wyborczy obecnego prezydenta. Nie wydaje mi się, by był to godny i dobry sposób uczczenia polskiego wkładu w zakończenie II wojny światowej.


Czy mamy więc szansę na odbudowanie pamięci historycznej o wkładzie Polski w zwycięstwo w II wojnie światowej?

Kilka czynników składa się na szansę odbudowy takiej pamięci. Po pierwsze, widoczne jest naturalne zapotrzebowanie, wyraźnie budząca się tęsknota wśród dzisiejszych nastolatków, którzy szukają pozytywnych wzorów w historii. Młode pokolenie odrzuca propagandę, jaką prowadzi „Gazeta Wyborcza” i duża część mediów dominujących w Polsce. Widzę tu szansę spotkania oczekiwań młodzieży ze świadomym działaniem państwa oraz prywatnych inicjatyw wspierających wydarzenia artystyczne, filmy, powieści, komiksy. Drugą kwestią jest rola państwa jako patrona edukacji szkolnej. Trzeba przywrócić nauczaniu historii XX w. należne miejsce w edukacji w gimnazjach, a przede wszystkim w liceach. Reformy Platformy Obywatelskiej doprowadziły do wyrzucenia historii jako przedmiotu obowiązkowego z ostatnich klas szkoły średniej, co jest potworną krzywdą wyrządzoną polskiej pamięci historycznej.

Państwo zaniedbało swoją rolę strażnika pamięci o Polsce w II wojnie światowej. Zamiast filmów o polskich żołnierzach pod Monte Cassino, Narwikiem, o bohaterach bitwy nad Bzurą mamy produkcje szkalujące Polskę typu „Ida” czy „Pokłosie”, spychające w cień prawdziwą rolę Polski w II wojnie światowej.


Jak można odwrócić tę antypolską kłamliwą narrację?

Myślę, że Europa powinna zadbać o konsensus pamięci o II wojnie światowej. Powinna pamiętać nie tylko o Holokauście, ale także o okrutnym losie narodów słowiańskich przeznaczonych do funkcji niewolników III Rzeszy. Musimy przypominać rolę Polski i jej niezłomność w obronie niepodległości w II wojnie światowej. Trzeba przy tym uszanować wysiłek setek tysięcy żołnierzy rosyjskich, którzy rzeczywiście walczyli przeciwko Hitlerowi. Nie można jednak zapomnieć, że Armia Czerwona rozpoczęła swój wkład w II wojnę światową od ataku na Polskę wspólnie z III Rzeszą. Trzeba dbać o prawdę historyczną, nie odstępować ani na milimetr od niej i liczyć na to, że prawda zwycięży.

rozmawiała Irena Świerdzewska
fot.
prof. Dariusz Tołczyk
Idziemy nr 19 (502), 6-10 maja 2015 r.


PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 29 marca

Wielki Piątek
Dla nas Chrystus stał się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i darował Mu imię ponad wszelkie imię.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 18, 1 – 19, 42
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter