Wygnane i odnalezione

Matki Boże Kresowe odbierają cześć w Polsce, a coraz częściej także w kościołach, w których znajdowały się przed wojną.
Polacy deportowani z Kresów Wschodnich po II wojnie światowej wywozili ze sobą święte wizerunki, mimo zakazów komunistycznych władz, jako najcenniejsze relikwie. – Braliśmy to, z czym byliśmy związani najmocniej – wspominali ludzie, którzy w porozumieniu z proboszczami przewozili przedmioty kultu w swoich osobistych bagażach. Dzięki nim stawało się to w ogóle możliwe: księża i zakonnice, których toboły podczas repatriacji – choć raczej należałoby mówić o ekspatriacji – przeszukiwano w pierwszej kolejności, nie mieliby takich szans.

W Polsce jest około 500 cudownych obrazów maryjnych. Kresowe wizerunki stanowią wśród nich ponad 28 proc. – wyliczyła prof. Maria Pawłowiczowa z Uniwersytetu Śląskiego, która w latach 90. zajmowała się ich ewidencjonowaniem. Dr Tadeusz Kukiz, autor sześciu ukazujących się na przełomie wieków tomów na ten temat, dotarł do ponad 120 wizerunków. Aż 80 z nich odnalazł na Dolnym Śląsku, Śląsku i Śląsku Opolskim, sporą część – w Warszawie, Gdańsku i Krakowie.

Po wojnie rozwijał się kult cudownych wizerunków w nowych miejscach. Po roku 1989, w warunkach wolności, dawni parafianie zza Buga i Niemna oraz ich potomkowie zaczęli się zrzeszać i nawiązywać współpracę z obecnymi mieszkańcami miejscowości, z których sami się wywodzili.


ZWYCIĘŻCZYNI SPOD WIEDNIA

Taka współpraca zrodziła się 16 lat temu pomiędzy Stowarzyszeniem Wspólnota Mariampolska z siedzibą we Wrocławiu a mieszkańcami tysiącosobowej miejscowości Mariampil (przed wojną Mariampol), położonej około 30 km na północny- wschód od Ivano-Frankivska (dawniej Stanisławowa) na Ukrainie. Polacy przyjeżdżają tu co roku, a i mieszkańcy Mariampila goszczą w Polsce.

– Wspólnie postawiliśmy krzyż na mogile Polaków pomordowanych tu przez banderowców w 1944 roku, odnowiliśmy cerkiew i zasadziliśmy przy niej tzw. drzewka biblijne, a obecnie wyposażamy hospicjum – wyjaśnia Andrzej Tarnowski, prezes stowarzyszenia. – Współpraca została przypieczętowana wręczoną przez Jana Pawła II Nagrodą Pojednania Polsko- Ukraińskiego.

A zaczęło się od obrazu Matki Bożej zwanej Hetmańską albo Zwycięską, którą od końca XVII wieku czczono w Mariampolu. Był to obraz obozowy hetmana koronnego, kasztelana krakowskiego, a podczas bitwy pod Wiedniem komendanta prawego skrzydła wojsk polskich, Stanisława Jabłonowskiego, który towarzyszył mu we wszystkich wyprawach wojennych. U stop Maryi w tym właśnie wizerunku modliło się wojsko polskie bezpośrednio przed bitwą z Turkami pod Wiedniem w 1683 roku.

Później obraz został umieszczony w kaplicy zamkowej Jabłonowskich, a następnie w kościele Trójcy Świętej w Mariampolu. Jan III Sobieski w podziękowaniu za łaski ofiarował Maryi srebrną gwiazdę, a Teresa z Wielhorskich, pierwsza żona hetmańskiego wnuka – srebrną sukienkę i pozłacane korony. W 1737 roku władze kościelne uznały wizerunek za cudowny. Po wojnie Madonna Zwycięska pod opieką mieszkańców Mariampola z ks. Mikołajem Witkowskim, ostatnim administratorem mariampolskiej parafii, trafiła najpierw do Głubczyc, a w 1951 roku do Wrocławia. Od 2 września 1965 roku ma swoje miejsce w kościele Najświętszej Maryi Panny na Piasku, do którego na coroczny odpust zjeżdżali i zjeżdżają wrocławscy mariampolanie i ich potomkowie.


DWAKROĆ OCALONA

W 2006 roku Polskę obiegła wiadomość o pożarze w kościele św. Katarzyny w Gdańsku. „To, że stropy wytrzymały, teoretycznie było niemożliwe” – kwitowali specjaliści badający skutki pożaru. Ocalony został cudowny wizerunek Matki Bożej Bołszowieckiej.