W sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski zaprezentowano dziś najnowsze opracowanie naukowe o Złotym Kodeksie Codex Aureus Gnesnensis, który należy do najcenniejszych średniowiecznych rękopisów w Europie. Publikacja jest wydaniem fototypicznym, wzbogaconym o transkrypcję i tłumaczenie oryginalnego tekstu.
fot. PAP/Paweł SupernakDzieło zaprezentował dyrektor gnieźnieńskiego Archiwum Archidiecezjalnego ks. Michał Sołomieniuk oraz wydawca, redaktor naczelny Wydawnictwa M Piotr Słabek. W wydarzeniu udział wzięli również abp Wojciech Polak, metropolita gnieźnieński, abp Salvatore Pennacchio, nuncjusz apostolski w Polsce oraz bp Artur Miziński, sekretarz generalny Konferencji Episkopatu Polski.
Naukowe opracowanie o Złotym Kodeksie Codex Aureus Gnesnensis będzie można nabyć podczas Targów Wydawnictw Katolickich, które odbędą się w dniach 30 marca – 2 kwietnia w Arkadach Zamku Królewskiego w Warszawie.
Bp Artur Miziński podkreślił, że Złoty Kodeks Gnieźnieński to wyjątkowy dokument potwierdzający przynależność Polski do wspólnoty państw chrześcijańskich. – Dzięki tej publikacji mamy możliwość sięgnięcia do korzeni, powrotu do źródeł, odkrywania piękna chrześcijaństwa i wpływu religii chrześcijańskiej na kształtowanie się Polski jako państwa chrześcijańskiego – powiedział sekretarz generalny KEP.
Prymas Polski przypomniał, że Kodeks w swojej tradycji służył przede wszystkim jako księga liturgiczna, która towarzyszyła niejednej koronacji królewskiej w Gnieźnie i w Krakowie. Do roku 1830 była stale używana w liturgii. – Być może dlatego konieczność odnowy i restauracji była tak pilna – zaznaczył abp Wojciech Polak, dodając, że również w wieku XX korzystano z ewangelistarza, np. podczas pielgrzymek Jana Pawła II w 1997 i 1999 r.
– Powinniśmy się cieszyć, że księga zachowała się w tak dobrym stanie – stwierdził ks. Michał Sołomieniuk. Dyrektor Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie zaakcentował, że w 2014 roku Kodeks został wpisany na Listę Krajową programu UNESCO "Pamięć Świata".
– To dzieło jest świadectwem mądrości naszych praojców, świadectwem życia w rodzinie narodów chrześcijańskich – powiedział Piotr Słabek. Redaktor naczelny Wydawnictwa M podkreślił również, że trwają prace nad stworzeniem faksymile Złotego Kodeksu Gnieźnieńskiego.
Stworzenia opracowania o Złotym Kodeksie Gnieźnieńskim pogratulował twórcom również abp Salvatore Pennacchio. – To ogromna karta historii i wiary waszego narodu – podsumował nuncjusz apostolski w Polsce.
Oryginał Złotego Kodeksu Gnieźnieńskiego, po kilkuletnich pracach renowacyjnych, będzie można obejrzeć 24 kwietnia w Gnieźnie podczas wernisażu zorganizowanego przez Muzeum Archidiecezji Gnieźnieńskiej i Archiwum Diecezjalne w Gnieźnie.
Złoty Kodeks Gnieźnieński został wykonany najprawdopodobniej w czeskim, niewykluczone, że praskim, warsztacie miniatorskim, który ukształtował się i rozwinął w drugiej połowie XI stulecia pod wpływem ośrodka malarstwa książkowego w Ratyzbonie. Jest jednym z czterech istniejących do dziś kodeksów, tworzących jednolitą grupę, noszącą znamię tego samego skryptorium. Zawiera 24 całostronicowe iluminacje, przedstawiające głównie sceny z życia i męki Chrystusa. Zdobią go również przepiękne romańskie inicjały.
Nieznana jest historia przybycia rękopisu do Polski. Według jednej z hipotez był on darem Judyty – córki króla czeskiego Wratysława, poślubionej Władysławowi Hermanowi w 1079 lub 1080. Istnieje również przypuszczenie, że kodeks ufundował Bolesław Śmiały z okazji reaktywacji metropolii gnieźnieńskiej i swojej koronacji. Niewykluczone, że służył także przy kolejnych liturgiach koronacyjnych w Gnieźnie. W 2012 roku rękopis został poddany gruntownej restauracji i konserwacji. Zaprezentowane opracowanie stanowi podsumowanie dotychczasowych prac badawczych nad tym cennym zabytkiem.