– W 2009 r. zrobiliśmy wystawę, na której zaprezentowaliśmy stare zdjęcia z terenu naszej gminy. Wówczas zebraliśmy ich około 500. Od razu założyliśmy, że praca ta będzie miała kontynuację w postaci publikacji książkowej. Album ukazał się w grudniu 2011 r. – mówi Anna Maniecka, dyrektor Gminnego Centrum Kultury w Dąbrówce.
Po zakończeniu wystawy pracownikom Centrum Kultury i Biblioteki Publicznej w Dąbrówce udało się zebrać kolejnych 500 fotografii i kilkadziesiąt dokumentów. Wybór materiału, który ostatecznie znalazł się na stronach albumu, trwał kilka miesięcy.
– Zgromadzony materiał archiwalny miał przede wszystkim znaczenie emocjonalne dla mieszkańców. Aby nabrał znaczenia dokumentalnego, konieczne było opisanie zdjęć, zebranie informacji na temat ludzi i wydarzeń – mówi Agnieszka Nowińska, dziennikarka, która jest autorką opisów do zdjęć. – To był bardzo trudny etap prac, ale i niezwykle pasjonujący. Często wspólnie z rodziną odkrywaliśmy zapomniane historie. Czasem były to drobiazgi, a czasem informacje bardzo istotne dla historii gminy.
Publikacja prezentuje fotografie i dokumenty społeczności gminy Dąbrówka do 1960 r. Otwiera ją rozdział poświęcony parafii i kościołowi. Pamiątkowe zdjęcie Arcybractwa Straży Honorowej Najświętszego Serca Pana Jezusa z 1937 r., portret ks. Józefa Tomaszczyka, który przetrwał z parafianami trudne lata II wojny światowej, ale i mała Jadzia Getkówna na fotografii upamiętniającej dzień Pierwszej Komunii Świętej. To właśnie przed ołtarz dąbróweckiego kościoła rodzice przynieśli do chrztu Cypriana Norwida.
– W trakcie pracy nad projektem albumu rozdziały wyłoniły się ze zgromadzonego materiału w sposób naturalny – mówi Agnieszka Nowińska. – Wiadomo było, że publikację otworzy rozdział poświęcony parafii i kościołowi, bo to przecież wokół kościoła – pochodzącego z XV w. – rodziła się świadoma społeczność. A potem: pomnik Tadeusza Kościuszki stojący w Dąbrówce od 1918 r. – miejsce szczególne dla mieszkańców gminy, o czym świadczą liczne pamiątkowe zdjęcia na jego tle; dalej: straż pożarna – organizacja nie tylko dbająca o bezpieczeństwo, ale także pełniąca funkcję kulturotwórczą i integracyjną; gmina, szkoły... a w końcu rozdział „Mieszkańcy”. Staraliśmy się, żeby w albumie znalazły się fotografie ze wszystkich miejscowości wchodzących w skład gminy. Promocja albumu zgromadziła około 200 osób, mieszkańców gminy i ich dalsze rodziny, którzy na tę okazję zjechali do Dąbrówki. Punktem kulminacyjnym była prezentacja na ekranie wybranych zdjęć. Kiedy pojawiła się fotografia Wawrzyńca Getki z Marianowa, a potem kolejne: z małą Irenką Pakułówną z Małopola, której tatę wywiozło NKWD, Tomaszem Ochrynikiem z Dąbrówki, który organistą w miejscowej parafii był przez lat kilkadziesiąt, Joachimem Wojdą, który dzielnie bronił granic II Rzeczpospolitej, Anastazją z Kuligowskich z Kuligowa... wielu ukradkiem wycierało łzy.
– To publikacja szczególna, bo pozostanie na całe pokolenia – podkreśla wójt gminy Tadeusz Bulik.
Gmina Dąbrówka liczy niewiele ponad 7 tys. mieszkańców. Wielu zna się od pokoleń. Losy rodzin przeplatają się, wiążą... Kiedyś rytm życia wyznaczały przede wszystkim pory roku i gospodarka. Dzisiaj charakter gminy się zmienia. Wielu mieszkańców pracuje w Warszawie lub prowadzi zakłady usługowo-produkcyjne. Część gminy położona jest nad Bugiem. Piękno nadbużańskiego krajobrazu wpłynęło na intensywny rozwój rekreacji. Odwiedzając ziemię dąbrówecką warto zobaczyć zabytkowy kościół w Dąbrówce, kapliczkę św. Rocha przy wjeździe do miejscowości od strony Dręszewa czy też pełne dzikiego ptactwa nadbużańskie łąki w Kuligowie.
Wydawcą albumu „Ocalić tożsamość” jest Gminne Centrum Kultury w Dąbrówce. Album zaprojektowały Anna Maniecka, Agnieszka Nowińska i Magdalena Karłowicz-Iwanicka. Opracowaniem i redakcją tekstów zajęła się Agnieszka Nowińska. Projekt koordynowała Anna Maniecka.
Akcja warta jest naśladowania, potrzebuje tylko zaangażowania. Instrukcją niech będzie opis: Projekt „Ocalić tożsamość” – wydanie albumu zawierającego archiwalne zdjęcia i dokumenty społeczności Gminy Dąbrówka – współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej z zakresu małych projektów w ramach działania 413 „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” osi 4 – Leader Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013.
Małgorzata Kuligowska
Idziemy nr 8 (337), 19 lutego 2012 r.
Co? Gdzie? Kiedy?
