Głos z Czarnobyla

Tym razem jednak Szumowska, prawem kaduka odgrywająca dziś rolę międzynarodowego ambasadora (-ki) polskiego kina – dzięki filmom z mocnymi akcentami antypolskimi – nie zdobyła wymarzonych laurów. Przegrała wyścig do Oscarów, a wszystkie starania skończyły się kilkoma nominacjami do polskich Orłów i nagrodą publiczności na festiwalu Wisła w Moskwie. W gruncie rzeczy nie ma się temu co dziwić, bo nowy film modnej reżyserki, zrealizowany przy współpracy z Michałem Englertem, wydaje się zdecydowanie za długi. Ponadto cechuje się zbyt wieloma wątkami, prezentowanymi w wielu momentach chaotycznie i mętnie.

Akcja rozgrywa się na wielkim podmiejskim osiedlu, gdzie w podobnych willach mieszkają zamożni właściciele, w pewnym sensie odcięci od normalnego świata. Takie osiedla istnieją w większości metropolii europejskich, co powoduje, że obraz Szumowskiej nabrał charakteru tzw. uniwersalnie europejskiego. Ukazane tu bowiem zostały współczesne problemy europejskiej zamożnej klasy średniej, jej zagubienie i oderwanie od normalnego życia.

Pozorny spokój mieszkańców osiedla zakłóca pojawienie się tajemniczego przybysza z Ukrainy. Żenia zaczyna pracować jako masażysta, wykorzystując tajemnicze zdolności, nabyte podczas katastrofy w Czarnobylu. Promieniowanie spowodowało u chłopca wyzwolenie nadprzyrodzonych właściwości, w tym irracjonalny wpływ na ludzi podczas ich dotykania. Dlatego masowani mieszkańcy osiedla otwierają się przed nim psychicznie, a nawet wariują. Ciekawy jest wątek młodej kobiety, występującej tu we wspomnieniach chłopca jako jego matka. Natomiast spacerujący po osiedlu tajemniczy oficer przypomina ojca Żeni.

Satyryczne ukazanie zwichrowanej obyczajowości zamożnej społeczności na zamkniętym osiedlu wydaje się tu pomysłem interesującym, jednak wszystko grzęźnie pod koniec w mętnych, niejasnych dywagacjach. W obrazie ludzkich problemów brakuje tu odniesień kulturowych, nie mówiąc o religijnych.

Najważniejszy jest jednak fakt, że nie dowiadujemy się, skąd tak naprawdę u Żeni wzięły się niezwykłe, irracjonalne zdolności. Wychowany w Prypeci koło Czarnobyla chłopiec wyzwala przecież u ludzi nie tylko cechy dobre, lecz także złe. W każdym razie Małgorzata Szumowska straszy widzów nadchodzącą katastrofą klimatyczną z Czarnobylem w tle.

Film fabularny; Śniegu już nigdy nie będzie; Polska–Niemcy 2021; scenariusz i reżyseria: Małgorzata Szumowska, Michał Englert; zdjęcia: Michał Englert; aktorzy: Alec Utgoff, Maja Ostaszewska, Agata Kulesza, Weronika Rosati, Katarzyna Figura, Łukasz Simlat, Andrzej Chyra, Krzysztof Czeczot i inni; dystrybucja: Kino Świat