Filmowy Kazimierz

Piękne historyczne miasteczko żyło Festiwalem Filmu i Sztuki Dwa Brzegi. Na imprezy przychodzili starzy bywalcy, zaproszeni goście i turyści. Najważniejsze były przedpremierowe pokazy fabularnych, dokumentalnych i muzycznych filmów, które na ekranach kin lub telewizji pojawią się jesienią. Można się było zorientować, jakie kierunki artystyczne i ideowe są obecnie lansowane w Europie. Przede wszystkim zaprezentowane zostały filmy nagrodzone na ostatnim festiwalu w Cannes, w tym zdobywca Złotej Palmy, turecki „Zimowy sen” – trzygodzinny dramat, którego bohaterami są emerytowany aktor i jego młoda żona, którzy prowadzą hotel na odludziu w Anatolii. W tym niemiłosiernie przegadanym obrazie odnajdujemy liczne reminiscencje z filmów Bergmana, sztuk Czechowa i innych europejskich dzieł. Reżyser Nuri Ceylan opisuje więc problemy liberalnej rodziny tureckiej, inspirując się kulturą europejską. Zapewne z uwagi na ową „dwukulturowość” (popieraną przez współproducentów z Europy) mógł liczyć na nagrodę w Cannes.

Wyróżnione zaś tam włoskie „Cuda” poświęcone są z problemom wielodzietnej toskańskiej rodziny. Dwunastoletnia Gelsomina pomaga ojcu i matce w prowadzeniu pasieki i marzy o występie w kultowym programie telewizyjnym. Autorka tym obrazem wpisuje się w nurt włoskiego neorealizmu; przygląda się bohaterom na przemian z empatią i krytycyzmem. Natomiast pokazywany w Cannes „Klub Jimmy’ego” okazał się utworem wyraźnie komunizującym. Reżyser Ken Loach, autor wielu filmów społecznych o charakterze skrajnie lewicowym, umieścił akcję nowego filmu w Irlandii w latach 30. XX wieku, kiedy do rodzinnej miejscowości wraca z Ameryki Jimmy, działacz związkowy, który w quasi klubie kultury propaguje nowinki obyczajowe. W tradycyjnej Irlandii, gdzie Kościół katolicki przez wieki przechował tożsamość narodową, spowodowało to konflikt z miejscowym proboszczem. Reżyser opowiada o tym z wyraźną nienawiścią do Kościoła.

Warto wymienić jeszcze dokumentalną impresję „Brakujące zdjęcie”; przejmujące wspomnienia człowieka, który jako dziecko przeżył ludobójstwo komunistyczne w Kambodży w latach 1975-79.

Wydarzeniem okazał się przedpremierowy pokaz dokumentalnego filmu „Sen o Warszawie” Krzysztofa Magowskiego o życiu Czesława Niemena. Do tego filmu, zrealizowanego dla TVP, zawierającego mnóstwo nieznanych materiałów dokumentalnych, wrócimy w „Idziemy” po emisji telewizyjnej.

Mirosław Winiarczyk Idziemy nr 33 (465), 17 sierpnia 2014 r.