W prawosławnej katedrze

Kiedy turyści pytają, gdzie w stolicy jest cerkiew, to od razu słyszą: na Pradze, przy Dworcu Wileńskim – opowiada ks. Anatol Szydłowski, proboszcz. Centrum Pragi, ruch, ciągłe prace związane z budową II linii metra. A nad wszystkim dumnie wznosi się prawosławna cerkiew.

– Świątynia metropolitalna św. Marii Magdaleny służy nie tylko wiernym Warszawy, lecz całej Cerkwi w Polsce. Tu odbywają się wielkie uroczystości: ingresy metropolitów, sakry biskupie, noworoczne spotkania z prawosławnymi dyplomatami, pracownikami ambasad i konsulatów, którzy mają swoją siedzibę w Warszawie – mówi ks. proboszcz.

Wspólnota parafialna liczy ok. 5000 osób, ale oczywiście należą do niej nie tylko mieszkańcy Pragi.

– Rozgraniczeniem między naszą parafią a św. Jana Klimaka na Woli jest Aleja Jana Pawła II. Należą do nas także miejscowości podwarszawskie jak chociażby: Otwock, Mińsk Mazowiecki, Garwolin, Piaseczno czy Konstancin.

Do praskiej świątyni przychodzą także Rosjanie, Białorusini, Ukraińcy, Mołdawianie, Grecy, Gruzini, Koptowie związani z prawosławną tradycją, a nawet Etiopczycy. Czy łatwo więc zintegrować parafię?

– Dużo robią sami księża. Kiedy pojawia się nowa osoba, od razu jest serdecznie przyjęta. Ja sama poznałam w cerkwi bardzo wiele nowych osób, swoich rodaków oraz wiernych z innych krajów. Nikt z nas nie czuje się tutaj obco – podkreśla Oksana Wielikaja. – Łączy nas wszystkich nabożeństwo, przeżycie świąt, spotkania, teraz chociażby wigilijne – dodaje ks. proboszcz.

Nabożeństwa są sprawowane w języku staro-cerkiewno-słowiańskim. Natomiast kazania można słuchać nie tylko po polsku, ale również po rosyjsku, ukraińsku czy białorusku.

– Filią naszej parafii jest kaplica przy ul. Lelechowskiej 9 na Ochocie. Tam nabożeństwa są tylko w języku polskim, przychodzą na nie małżeństwa mieszane – podkreśla ks. Anatol.

Warszawska katedra metropolitalna Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny jest miejscem historycznym. Została wzniesiona w drugiej połowie XIX w., zgodnie z prośbą ludności prawosławnej, mieszkającej po prawej stronie Wisły. Plan świątyni przygotował architekt Świętego Synodu Mikołaj Syczew. Na miejsce budowy wyznaczono teren w pobliżu Dworca Wileńskiego, położony nieco wyżej niż otoczenie, co miało podkreślić majestat cerkwi. Fritz Wernicki, dziennikarz, reportażysta, odwiedzając Warszawę w 1876 r., napisał: „Do najpiękniejszych należy tylko jedyny oryginalny Kościół grecki, który znajduje się na Pradze pośród zieleni parkowej prawobrzeżnej Warszawy. W nim dopiero możemy nasycić oko najczystszym, najprawdziwszym, najpiękniejszym stylem bizantyjsko-rosyjskim”. Cerkiew ucierpiała we wrześniu 1939 r., kiedy w wyniku bombardowania została zniszczona lewa część katedry. Jednak znacznie większe straty przyniósł rok 1944, bo kiedy we wrześniu Niemcy ostrzeliwali Pragę, kilka pocisków trafiło w główną kopułę. Wybuchł pożar, z którym walczyła nie tylko straż pożarna, ale także mieszkańcy i wierni. Niestety, nie obyło się bez ofiar. Zawalił się krzyż, wierzchołek kopuły został wypalony, zniszczeniu uległo pokrycie dachowe. Pod koniec lat 60. cerkiew została poddana konserwacji.

Jednak dzieje katedry w XX w. to nie tylko okres rozbudowy, remontów, ale głównie opieka duszpasterska nad wiernymi stolicy. Już w okresie międzywojennym parafia mocno zaangażowała się w działalność charytatywną. I tak jest do dziś.

– Działalność oświatową i charytatywną prowadzi Bractwo św. Cyryla i Metodego. Paczki na Boże Narodzenie i Wielkanoc są wysyłane do sierocińców i domów opieki. Działa Prawosławne Siestryczestwo, a więc grupa pań, które prowadzą opiekę nad samotnymi czy niepełnosprawnymi – podkreśla proboszcz.

Przy parafii odbywają się także spotkania Prawosławnego Bractwa im. Św. Grzegorza Peradze.

A skoro cerkiew, to oczywiście nie może zabraknąć pięknej, charakterystycznej muzyki.

– W naszym chórze katedralnym śpiewają zawodowi śpiewacy. Chór młodzieżowy tworzą głównie ludzie młodzi z Bractwa Młodzieży Prawosławnej, która organizuje także prelekcje i wieczory modlitewne – chwali ks. proboszcz.

– Nasi księża z katedry niosą posługę wśród chorych, więźniów czy uchodźców. Są także nauczycielami religii, bo katecheza dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów odbywa się przy parafii. Jeden z naszych księży prowadzi także dom studenta dla młodzieży prawosławnej przy ul. Cyryla i Metodego.

Blisko cerkwi znajduje się katedra św. Michała i Floriana, a wzajemne relacje są coraz lepsze.

– Jesteśmy w przyjaznych, dobrosąsiedzkich stosunkach. Wzajemnie uczestniczymy w uroczystościach i nabożeństwach. Bardzo dobrze jest widoczny ekumenizm – podkreśla ks. Szydłowski.

Ewelina Steczkowska fot. Ewelina Steczkowska Idziemy nr 3 (384), 20 stycznia 2013 r.