28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Światła Soboru

Ocena: 0
2078

Przed półwiekiem zakończył się Sobór Watykański II. Jego wielkość mierzy się doniosłością jego decyzji i dokumentów, siłą przełomu, jaki spowodował w świadomości katolików, ale i rozmachem.

Rozmiary były imponujące: 3058 ojców soborowych reprezentujących 141 narodów, 434 ekspertów, 103 obserwatorów z innych Kościołów chrześcijańskich oraz 32 świeckich audytorów. Z Polski we wszystkich sesjach łącznie wzięło udział 66 biskupów. Biskupi zebrali się w Rzymie czterokrotnie, a to pociągało za sobą konieczność wielu podróży. Pasterze wykazali się ogromną pracowitością. Podczas soboru odbyło się 168 posiedzeń plenarnych, wygłoszono 147 relacji prezentujących projekty uchwał oraz 2212 przemówień dyskusyjnych, zwanych interwencjami. Zgłoszono też 4361 interwencji pisemnych i przeprowadzono 538 głosowań. Rezultatem tych prac były cztery konstytucje, 16 dekretów oraz 3 deklaracje.

Czy było warte tylu starań to watykańskie soborowe przedsięwzięcie? Perspektywa pięćdziesięciu lat od zakończenia tamtego wydarzenia pozwala nam dostrzec dziś jego jednoznacznie błogosławione owoce. Nawet jeśli w opinii niektórych jego krytyków był on „znakiem sprzeciwu” i powodem nieporozumień, sobór zawsze stanowi sposób przejawiania się płynącej w żyłach Matki Eklezji żywej i tętniącej Tradycji apostolskiej. Zamiarem ojców soborowych było zakorzenienie na nowo osób wierzących w życiodajnym nurcie tejże Tradycji. Stąd duszpasterski charakter nadany temu soborowi, w ramach którego odnowa Kościoła miała dokonywać się poprzez powrót do jego źródeł.

 

Pierwsze światło: liturgia

Pierwszą zdobyczą soboru było przeprowadzenie Kościoła od „przysłuchiwania się Mszy” do celebrowania jej. Dzięki temu Kościół odkrywa na nowo znaczenie niedzieli jako dnia Pańskiego oraz modli się przy użyciu ojczystego języka. Jakie znaczenie miało wprowadzenie w liturgię ojczystego języka? Czyżby chodziło jedynie o uczynienie bardziej zrozumiałymi sposobu i treści używanych modlitw? Z jaką energią, a zarazem delikatnością bł. papież Paweł VI wprowadzał w życie zmiany liturgiczne – w świadomości, że dotyka się tutaj zasadniczej gramatyki relacji katolickiej wspólnoty ze swym Bogiem. Był to teren szczególnie wrażliwy, biorąc pod uwagę, że po jednej stronie zmian lokowali się ich krytycy, pełni obaw o zatracenie sakralnego i mistycznego charakteru Eucharystii, a po drugiej niecierpliwi zwolennicy galopujących modyfikacji, prowadzących w pewnych miejscach do odprawiania liturgicznych happeningów. Tymczasem celem odnowy soborowej był Kościół celebrujący swego zmartwychwstałego Pana, aktywnie angażujący swych wiernych w wydarzenie zbawcze Chrystusa. Duże znaczenie miało też powszechne udostępnienie wszystkim wiernym codziennej Liturgii Godzin jako metody uświęcania dnia.

Sobór jest nie tylko wydarzeniem w dziejach 
jednego pokolenia wyznawców Chrystusa, 
ale i zadaniem postawionym przed ich dziećmi i wnukami

Cały ten reformatorski wysiłek miał służyć przede wszystkim temu, aby wspólnota wierzących w Chrystusa lepiej potrafiła przyjąć dar od swego Boga, jakim jest Pascha Jego Syna. Aby dać się nią przeniknąć, potrzeba nie tylko zrozumiałych słów, ale i czytelnych gestów, obrazów, muzyki i posług. Po ponad tysiącletnim zamęcie w rozumieniu sensu celebrowanej tajemnicy dziś na nowo zmartwychwstały Chrystus obecny w swoim Kościele staje się źródłem i szczytem całego chrześcijańskiego życia i chrześcijańskich nadziei. Tylko wówczas, gdy liturgia Kościoła staje się pokarmem kultu oddawanego Bogu w duchu i prawdzie konkretnej egzystencji, zasługuje na miano chrześcijańskiej. Ta fundamentalna reforma soboru wciąż jeszcze oczekuje na pełne wprowadzenie w życie, uwalniając nasze sprawowanie liturgii od pokusy widowiska lub dydaktycznego gadulstwa.

 

Drugie światło: Słowo Boga

Innym ważnym osiągnięciem soboru było ogłoszenie końca okresu wygnania Biblii z Kościoła katolickiego. Słowo Boga nie było całkowicie nieobecne w Kościele, lecz brakowało go materialnie w dłoniach osób wierzących. Zasadniczym stwierdzeniem przesłania soborowego było to, że Objawienie nie oznacza katalogu doktrynalnych prawd, ale samego osobowego Boga, który objawia siebie samego, wchodząc w dzieje ludzkie. Bóg się objawia, aby udzielić człowiekowi daru swego Boskiego życia. Pełnią tego objawienia jest Jezus Chrystus, który przyszedł na ziemię nie tylko po to, aby zreferować ludziom słowa Boże, ale On sam okazał się wcielonym Słowem Boga.

„Pismo Święte – jak mawiał Galileusz – nie naucza, czym jest niebo, ale jak się tam dostać”. Kościół Vaticanum II został na nowo zaproszony do poznania Jezusa Chrystusa dzięki bogactwu Pism, w których zawarty jest pokarm dla ludzkiego życia duchowego, dla teologii, katechezy i dla przepowiadania. „Nieznajomość Pisma jest nieznajomością Chrystusa” – mówił św. Hieronim. Kościół zachęcił swych wiernych do modlitewnego wsłuchiwania się w głos Boga zawarty w Biblii, mający fundamentalne znaczenie dla kształtu życia ludzkiego i dla jego przemiany. Słowo Boga ma też moc zwoływania wspólnoty uczniów Jezusa, posiada zatem właściwość kościelnotwórczą. Dzieje świętych mężczyzn i kobiet wzrastających wewnątrz chrześcijańskich wspólnot życia i modlitwy stanowią najpiękniejszy komentarz do zawartości natchnionych ksiąg.

 

Trzecie światło: Kościół

Do niedawna słowo „Kościół” przywoływało na myśl papieża, biskupów i księży. Sobór dokonał cudu uwspólnotowienia Kościoła. Wizja Kościoła dotąd dominująca w teologii koncentrowała się na aspekcie widzialnym, instytucjonalnym. Tymczasem na soborze Kościół został pokazany jako rzeczywistość widzialna, która odwołuje się do tego, co w niej niewidzialne. Kościół bierze swój początek z działania Trójcy Świętej w historii. Przypomina roślinę, z tą jednak różnicą, że korzeniami zanurzona jest w niebie, owoce zaś pojawiają się tu, poniżej. Dzięki widzialnemu Kościołowi możemy wejść w kontakt z niewidzialnym Bogiem, a także odkryć w ludziach braci.

Kościół oświeca życie ludzi nie dzięki własnej doskonałości, ale otwarciu na moc i miłosierdzie Zbawiciela. Żadnego triumfalizmu ani klerykalizmu. To, na co położyli akcent ojcowie soborowi, to godność chrześcijanina wynikająca z chrztu. Ów chrzcielny wymiar zapewnia najwznioślejsze obdarowanie ludzi w Chrystusie i jest uprzednie względem wszelkich kategorii hierarchicznych Kościoła. Kościół żyje w czasie, lecz jego cele są związane z obietnicą wieczności. Stąd potrzebuje przewodników w drodze wiary. Takie jest uzasadnienie hierarchicznej natury Kościoła, która wynika z sukcesji apostolskiej chcianej przez samego Chrystusa. Owocem nauczania soborowego jest odkrycie wyjątkowej osobowej godności chrześcijanina, zaproszonego do relacji miłości z Trójjedynym Bogiem, a także liczne charyzmaty indywidualne i wspólnotowe, w które obfituje okres posoborowy w Kościele. Docenienie roli świeckiego chrześcijanina w Kościele jest niewątpliwie wyjątkową zdobyczą Soboru.

 

Czwarte światło: chrześcijanie w świecie

Sobór postanowił też opisać Kościół w konfrontacji z problemami „zewnętrznymi”. Należało poszukać nowej formuły obecności Kościoła w zmieniającym się świecie. Rozpoczęto zatem od odrzucenia dwóch skrajnych stanowisk: zbytniej zażyłości oraz wrogości pomiędzy państwem a Kościołem. Kościół nie potrzebuje uświęcać żadnego systemu politycznego ani też przed nim się zamykać jak w getcie. Kościół jest w świecie – i z tego powodu solidaryzuje się z rodzajem ludzkim – ale nie jest ze świata. Świat został doceniony ze względu na jego „radości i nadzieje”, ale i jego bolesne aspekty: ateizm, rodzaj świeckiego humanizmu wrogiego wobec spraw religijnych, czy niesprawiedliwość.

Optymizm spojrzenia soborowego rodzi się z wiary w paschalną obecność w dziejach ludzkich Chrystusa, który zmierza do objęcia siłą zbawczą wszystkich spraw człowieka. Kościół wyposażony w świadectwo miłości Boga nie może unikać zanurzenia w błocie, w którym utknęła ludzkość. W ludzkiej historii zeszpeconej przez grzech ma ukazać się niepowtarzalny blask zrodzonych z wiary synów Bożych. Kościół winien wejść w dialog z tym światem. Winien nie tylko do niego przemawiać, ale i wsłuchiwać się weń. Od wyklęcia do dialogu – tak można by scharakteryzować zmianę klimatu. Nie chodzi o wdawanie się w dialog ze światem zsekularyzowanym, siedliskiem złego, ale z pokochanym przez Boga światem, który cieszy się, pracuje, cierpi i walczy o dobro. Kościół postanowił zbliżyć się do współczesnej mentalności człowieka nie po to, by się do niej dostosować, ale by ją przeniknąć obietnicami Ewangelii.

 

Sobór jeszcze nie odkryty

Sobór był odważnym aktem wiary, na jaki pasterze Kościoła zdobyli się względem siebie, na oczach całego świata. Jest on nie tylko doniosłym wydarzeniem w dziejach tego pokolenia wyznawców Chrystusa, ale i zadaniem postawionym przed ich dziećmi i wnukami. „Nie wystarczy jednego pokolenia, żeby zrozumieć bogactwa zawarte w soborowych dokumentach – mówił Paweł VI. – Trzeba na to wielu pokoleń, a może wszystkich, aż do końca”. Jan Paweł II pisał w swym Testamencie: „Długo jeszcze dane będzie nowym pokoleniom czerpać z tych bogactw, jakimi ten Sobór XX wieku nas obdarował”.

Również papież Franciszek wydaje się nie mniej przekonany co do tego, że „ważną rzeczą jest wyciągnąć duszpasterskie wnioski z soborowego nauczania, zawierającego dawne przekonania Kościoła”. Na pewno nadejdzie czas, kiedy nam wszystkim przyjdzie dokonać rachunku sumienia z soboru, stanowiącego mowę Boga do swego Kościoła w określonym momencie jego dziejów.

ks. Robert Skrzypczak
Idziemy nr 48 (531), 29 listopada 2015 r.

 

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter