am, aw, awo, kg, lk, tom, st / Warszawa
fot. sxc.hu
Przedstawiciele Episkopatu Polski spotkali się w pięciu grupach z Ojcem Świętym, przedstawiając sytuację w swoich diecezjach, a także jako cała Konferencja. Odwiedzili poszczególne dykasterie, dyskutując o różnych dziedzinach życia polskiego Kościoła.
Stan relacji Kościół-państwo
Kwestie te były przedmiotem wizyty przedstawicieli episkopatu w Sekcji ds. Relacji Stolicy Apostolskiej z Państwami watykańskiego Sekretariatu Stanu, na której czele stoi abp Dominique Mamberti.Ogólny przegląd sytuacji w relacjach państwa i Kościoła w Polsce przedstawił przewodniczący grupie biskupów kard. Stanisław Dziwisz. Metropolita krakowski poprosił o uzupełnienie swojego wystąpienia przez współprzewodniczącego Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu abp. Leszka Sławoja Głódzia oraz przewodniczącego Kościelnej Komisji Konkordatowej abp. Stanisława Budzika. Krótkie wystąpienia na ten temat zaprezentowali także przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski abp Józef Michalik, wiceprzewodniczący KEP abp Stanisław Gądecki.
Jak poinformował KAI sekretarz Episkopatu Polski bp Wojciech Polak, wśród bardziej szczegółowych informacji było omówienie prac nad przekształceniem Funduszu Kościelnego w dobrowolny odpis podatkowy 0,5 proc. – Sam abp Mamberti powiedział, że to nie jest reforma całego systemu finansowania Kościoła, co my też podkreślamy w rozmowach z rządem. Chodzi tu o zamianę Funduszu Kościelnego, którego materia jest konkretnie określona, w dobrowolny odpis podatkowy – powiedział bp Polak. Przypomniał, że zasadniczy sposób finansowania Kościoła w Polsce oparty jest na dobrowolności ofiar wiernych.
Podczas spotkania mowa była także o „kwestiach ogólnie związanych z sytuacją sekularyzującej się Europy, sekularystycznych ruchów, a także pewnych skrajnych głosów, które dotyczą relacji wobec Kościoła, zjawisk antyklerykalizmu, czy ataków i zarzutów stawianych Kościołowi” – powiedział bp Polak.
W tym kontekście abp Mamberti podkreślał, że Kościół w Polsce musi mieć świadomość, iż przed zbliżającymi się wyborami do Parlamentu Europejskiego takie radykalne postulaty niektórych ugrupowań będą formułowane coraz częściej i że powinno to być przedmiotem troski Kościoła. – Żebyśmy pamiętali, że jesteśmy wspólnie w Europie. Oczywiście my musimy troszczyć się o to, by była ona oparta na chrześcijańskich zasadach – dodał.
– Kościół nie może natomiast zmierzać do tego, by z tej Europy wyjść. Jesteśmy Kościołem, którzy żyje w Europie, natomiast [musimy] bronić też przed ekstremizmami, które by uderzały w to, co jest naszym wspólnym europejskim domem – podkreślił sekretarz generalny KEP.
Podczas spotkania, zwracając się do prymasa Polski abp. Józefa Kowalczyka, byłego nuncjusza apostolskiego w Polsce, abp Mamberti dziękował także za funkcjonowanie konkordatu, który nazwał wzorcowym dla innych państw i systemów prawnych. – Myślę, że było to nie tylko osobiste uznanie dla pracy abp. Kowalczyka, ale też dla tego prawa, które istnieje dziś w Polsce – dodał bp Wojciech Polak.
Kard. Kazimierz Nycz dodał, że była też mowa o sprawach katechezy w Polsce, ale od strony jej „oprzyrządowania” prawnego. W sumie okazało się, że nie ma jakichś wielkich spraw czy problemów przy realizowaniu postanowień konkordatowych. Komisja Konkordatowa przygląda się temu wszystkiemu, ale nie ma szczególnie wielkich pól do działania, bo przynajmniej na razie wszystko idzie bardzo dobrze. Ponadto rozmawialiśmy o innych sprawach, którymi żyje Sekretariat Stanu, a więc o problemach Kościoła na świecie, o Ukrainie i kilku innych zagadnieniach – dodał metropolita warszawski.
Kongregacja Nauki Wiary – wierność doktrynie przełożona na duszpasterstwo
W Kongregacji Nauki Wiary polscy biskupi zostali przyjęci 4 lutego, przez jej prefekta kard. Gerharda Ludwiga Müllera i cały skład Kongregacji, łącznie z promotorem sprawiedliwości. Podstawowe tematy referował ks. abp Stanisław Budzik wskazując na trzy główne zagadnienia: przekaz wiary, nauczanie teologii i przygotowanie tych, którzy są nauczycielami wiary.Abp Budzik wspomniał o listach KEP o Bożym Objawieniu, Intronizacji Chrystusa Króla oraz związane ze wszystkimi zagadnieniami, dotyczącymi wróżb, parareligijnych spraw, list, który był wyrazem troski polskich biskupów o czystość wiary. W swoim wystąpieniu arcybiskup przytoczył m. in. dane statystyczne, zwracając uwagę m. in., że na 12 wydziałach teologicznych studiuje ok. 5 tys. osób. Ponadto poruszono temat zbytniej „medializacji” pracy egzorcystów, lawinowy wzrost Mszy św. o uzdrowienie a także problematykę związaną z ideologią gender.
– W odpowiedzi na podsumowanie naszej pracy, prefekt Kongregacji przypomniał, jak ważną rzeczą w chrześcijaństwie jest doktryna oraz bycie wiernymi głosicielami prawd wiary. Kard. Müller bardzo wdzięcznie spogląda na wierność Kościoła w Polsce, głoszącemu podstawowe prawdy wiary, które płyną z Bożego Objawienia – mówił KAI bp Polak. Dodał, że prefekt Kongregacji zwrócił uwagę na fałszywe interpretacje mówiące o tym, że bardzie dziś trzeba zwracać uwagę na duszpasterstwo, mniej na samą doktrynę. Stwierdził, że nie można rozłączać tych dwóch dziedzin, gdyż duszpasterstwo pozbawione solidnych fundamentów Bożego Objawienia, istoty chrześcijańskiej wiary, jest w istocie duszpasterstwem pustym.
– W podobny sposób, gdybyśmy rzecz odwrócili, czyli dbali jedynie o reguły i zasady wiary bez szukania sposobów przełożenia tych zasad na konkretne życie Kościoła, duszpasterstwa, też żylibyśmy w izolacji – mówił bp Polak po spotkaniu w Kongregacji Nauki Wiary. Dodał, że w tej dziedzinie kard. Müller zalecał równowagę dodając, że papież Franciszek sam głosi te prawdy w sposób duszpasterski, pastoralny, starając się przekładać je na rzeczywistość Kościoła i trafiać do ludzi. Kongregacja ds. Nauki Wiary ma natomiast dbać o wierność doktrynie, zapewniać solidne fundamenty duszpasterstwa.
Zdaniem bp Polaka był to dla polskich biskupów jasny sygnał, że dbałość o przekaz wiary jest priorytetem Kościoła powszechnego, nie tylko lokalnego, w Polsce. Pastoralne ujęcie jest zawsze konieczne, ale tak, jak prosi papież Franciszek – na gruncie solidnej nauki wiary.
Na spotkaniu w Kongregacji Nauki Wiary – informował bp Polak – był obecny promotor sprawiedliwości, odpowiedzialny za kwestie nadużyć seksualnych. Biskupi zapewnili, że wytyczne Episkopatu Polski, które zostały posłane do Watykanu do zatwierdzenia, zostaną uzupełnione lub zmienione, jeżeli Kongregacja zgłosi jakiekolwiek uwagi. – Ewentualnego doprecyzowania dotyczy także dokument o apostazji, na którego recognitio [zatwierdzenie – KAI] czekamy.
Kongregacja ds. Edukacji Katolickiej – szkoła katolicka nadzieją na przekazanie wartości
Nie ma niczego ważniejszego dla dobra przyszłości społeczeństwa niż solidne wychowanie młodego pokolenia – powiedział biskupom polskim prefekt Kongregacji ds. Edukacji Katolickiej, kard. Zenon Grocholewski. Polski purpurat kurialny zaznaczył, że dzisiaj wychowanie jest wyzwaniem szczególnie trudnym ze względu na różne prądy ideologiczne, które chcą narzucić własną wizję nie respektując prawa rodziców do wychowania. – To było typowe dla wszystkich reżimów dyktatorskich. W czasie komunizmu chciano powiedzieć, co jest dobre, co jest złe uczniom, a rodziców lekceważono – wskazał kard. Grocholewski.Zwrócił też uwagę na wpływ Internetu, w którym młody człowiek może znaleźć, co chce a także na brak proporcji pomiędzy tym, co mówią nauczyciele, a tym, co uczniowie słyszą w domu. Jeszcze inny przekaz młody człowiek czerpie z mediów, co w sumie prowadzi do dezorientacji. – Bardzo trudno jest wychowywać, kiedy nie ma współpracy wszystkich. Walczymy właśnie o współpracę między rodziną, szkołą, Kościołem. Wtedy to daje wyniki. Natomiast dzisiaj jest to trudne, dlatego z naszej strony wymaga dużo większego wysiłku – podkreślił kard. Grocholewski.
Zdaniem watykańskiego hierarchy jednym z najważniejszych wyzwań, przed jakimi stoją dziś Kościół i wierni, jest świadomość i obrona tożsamości katolickiej. – Musimy starać się przekazywać nasze zasady wychowania, które moim zdaniem są sprawdzone, solidne, wiekowe, i które cieszą się uznaniem na całym świecie. Musimy starać się przekonywać społeczeństwa do tych zasad wychowawczych – tłumaczył kard. Grocholewski.
Natomiast problemy związane z wychowaniem w rodzinach oraz edukacji religijnej młodzieży, ale także dorosłych, poruszył bp Marek Mendyk, przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski. W swoim 15-minutowym wystąpieniu przedstawił on główne zadania, jakie podejmuje Komisja w obszarze szeroko rozumianej edukacji katolickiej oraz problemy związane z wychowaniem religijnym w kontekście nauczania religii w polskiej szkole.
W pierwszej części bp Mendyk zwrócił uwagę na problemy związane z wychowaniem w rodzinach. Są one często konsekwencją trudnej sytuacji religijno-moralnej, jaka panuje w rodzinie. Prawdziwym wyzwaniem dla duszpasterstwa, dla katechezy i wychowania chrześcijańskiego jest nie tylko dążenie do zagwarantowania rodzinie pierwszoplanowej roli w wychowaniu, ale również przychodzenie jej z pomocą. Działania takie są konieczne, wskazywał biskup, ponieważ wiele rodzin przeżywa trudności, którym same nie mogą sprostać.
Przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego KEP zaznaczył, że coraz więcej jest rodzin niepełnych i rozbitych. Stan ten jest pogłębiany tendencjami pomniejszania roli i znaczenia rodziny w życiu społecznym, co widać w coraz mocniej w narzucanej nam ideologii gender. Przejawem tego są różnego typu frustracje, także zachowania patologiczne: przestępczość, narkomania, pijaństwo, hazard. Prawdziwą pomocą rodzinie może okazać się w tym względzie katecheza skierowana do rodzin – mówił biskup relator.
Problem, który zauważamy, to nie tylko kryzys wychowania, ale także kryzys wychowawców – kontynuował bp Mendyk. Wprawdzie szkoły podejmują pewne działania na rzecz pedagogizacji rodziców, bardzo ożywiły się w szkołach sztaby rzeczników praw dziecka, napiętnowane są wszelkie formy przemocy wobec dzieci i młodzieży, a jednak zauważamy, że polska szkoła z trudem radzi sobie z problemem wychowania.
Legnicki biskup pomocniczy wskazał też na możliwości wyjścia z takiej sytuacji. Podkreślił, że ogromną szansą i polem do odważniejszego zagospodarowania przestrzeni wychowania może być rozwój szkolnictwa katolickiego w Polsce. Szkoła katolicka nie tylko uczy, także wychowuje, kształtuje, formuje mądrych, dobrze wykształconych i gotowych do w pełni świadomego i odpowiedzialnego dorosłego życia dzieci i młodzież. Uwrażliwia na potrzeby innych. To są szkoły z wartościami. W szkołach katolickich kładzie się duży nacisk na kultywowanie tradycji religijnych i patriotycznych.
Co? Gdzie? Kiedy?
