Papież: Dorośli powinni prosić młodzież o wybaczenie

Książka ukaże się na pięć dni przed Światowym Dniem Młodzieży, obchodzonym w Niedzielę Palmową na szczeblu diecezjalnym.

Publikacja przedstawiana jest jako wprowadzenie do październikowego synodu biskupów w Watykanie na temat młodzieży. Franciszek zwraca się do młodzieży z całego świata, zarówno tej związanej z Kościołem, jak i będącej poza nim.

Autor rozmowy to 32-letni dziennikarz i pisarz Thomas Leoncini, współpracownik mediów w kilku krajach.

Na pierwsze pytanie, czym jest młodość, Franciszek odpowiada: "Młodość nie istnieje".

– Lubię myśleć, że młodość nie istnieje, a zamiast tego istnieją młodzi. Tak samo jak nie istnieje starość, istnieją tylko starzy ludzie – wyjaśnia.

Zapytany o to, co widzi, patrząc na młodego człowieka, odparł: "Widzę chłopaka lub dziewczynę, którzy szukają własnej drogi, którzy nieomal unoszą się nad ziemią, patrzą na świat i spoglądają na horyzont oczami przepełnionymi nadzieją, mając plany na przyszłość, ale i złudzenia".

Zdaniem Franciszka młody człowiek "ma dość szaleństwa, aby móc się łudzić, i dość zdolności, by móc się wyleczyć z rozczarowań, jakie mogą stąd wynikać".

Papież analizuje okres dorastania jako pełen nieuniknionych napięć. Są one tak silne, dodaje, że dotykają całą rodzinę i właśnie to czyni ją tak ważną.

Zastrzega zarazem, że nie należy uważać wieku młodzieńczego za "patologię, którą trzeba pokonać".

Z niepokojem papież mówi: "Wydaje się, że każdy problem chce się rozwiązać medycznie – albo też kontrolując wszystko w myśl hasła o jak najlepszym wykorzystaniu czasu”.

W rezultacie, zauważa, nastolatki mają bardziej napięty program zajęć niż dyrektorzy firm.

Franciszek wyznaje, że w wieku 20 lat, gdy był w seminarium duchownym, doświadczył mocnego spotkania z bólem: z powodu trzech cyst wycięto mu kawałek płuca.

Opowiada też o swych niespełnionych marzeniach; jednym z nich było pragnienie, by pojechać na misję do Japonii. Nie został tam wysłany z powodu operacji płuc.

– Niektórzy uważali, że już po mnie, a mimo to dzisiaj ciągle tu jestem, więc jednak się udało – dodaje.

Wiele miejsca w rozmowie poświęca kwestii odrzucania młodych ludzi i spychania ich na margines. Jego zdaniem jest tak dlatego, że "urodzili się i rośli w społeczeństwie, które kulturę odrzucenia ustanowiło swoim paradygmatem". To, jak zaznacza, mentalność: „skorzystaj i wyrzuć”.

W opinii papieża społeczeństwo jest zdominowane przez kryzys ekonomiczno-finansowy, w centrum którego nie ma mężczyzny i kobiety, ale pieniądz i przedmioty przez nich stworzone.

– Jesteśmy w fazie dehumanizacji człowieka: jeśli nie masz pracy, tracisz poczucie własnej godności – mówi.

– Uważam, że musimy prosić młodych o wybaczenie, ponieważ nie zawsze traktujemy ich poważnie. Nie zawsze pomagamy im widzieć drogę i budować środki, które mogłyby pozwolić im nie czuć się wyrzuconymi poza nawias – stwierdza.

Piętnuje wyzysk młodych ludzi przez pracodawców za pomocą fałszywych obietnic i zmuszania do pracy za darmo.

– Młodzi proszą nas, abyśmy usłyszeli ich głos, i naszym obowiązkiem jest wysłuchać ich i przyjąć, a nie wykorzystywać. Nie ma wymówek, które by to usprawiedliwiały – zauważa.

Analizując media społecznościowe przestrzega, że "sieć pozostawia młodych w powietrzu i dlatego stają się oni niesamowicie ulotni".

Konieczna jego zdaniem jest "rewolucja czułości".

Franciszek w rozmowie wychodzi poza ocenę młodzieży i jej problemów. Podsumowuje też rządzących, apelując do nich, by rozglądali się dookoła, dotykali rzeczywistości, wystrzegali się próżności i pychy.

– Im więcej ma się władzy, tym bardziej trzeba być gotowym do służenia – wskazuje.

W dalszej części rozmowy krytykuje modę na operacje plastyczne i "przemysł estetyczny" i wyznaje, że budzą one jego lęk.

– Czy nie zdajemy sobie sprawy, jak brzydkie jest stawanie się takim samym jak wszyscy? – pyta Franciszek.

Porusza kwestie zmian klimatycznych, zauważając, że troska o środowisko powinna być "wypisana czerwonymi literami na pierwszej stronie każdej agendy politycznej".

Z uznaniem mówi o tym, że to młodzi ludzie są bardziej wrażliwi na problemy klimatyczne.

Zarazem, zaznacza, pogardzają oni polityką.

Zapewnia, że nie chce demonizować rynku. Pyta jednocześnie: "Czy myślimy o tym, że nie wszystko jest na sprzedaż i nie wszystko można kupić?".

Franciszek krytykuje postawę surowości wobec migrantów. Człowiek surowy – mówi – nie pyta, dlaczego ktoś przybywa, i "ma w głowie tylko jeden refren: to cudzoziemiec, ma wracać do siebie!".

Wyznaje, że gdy widzi migranta, przede wszystkim myśli o swoim ojcu, też migrancie.

– Jakże byłoby pięknie, gdyby każdy z nas zaczął się pytać: +Co mogę zrobić, aby ulżyć cierpieniu innych, czy to moich rodaków czy cudzoziemców? – dodaje papież.

Podkreśla, że z jednej strony martwi go "zamknięcie populistów na migrantów", a z drugiej – dodaje – "miło mi zauważyć szczodrość niektórych narodów w tej sprawie, na przykład we Włoszech i w Grecji".

Zwraca też uwagę na to, że w Europie panuje niż demograficzny.

– A mimo to niektórzy nie chcą, aby przybywali tu ludzie z innych krajów. Czy chcemy Europy opustoszałej? – pyta.

Do wszystkich apeluje: "Pomagajmy młodym wyrastać na zdrowych antykonformistów".

Franciszek zapytany o to, jakich cech nigdy nie może zabraknąć młodemu człowiekowi, odpowiada: "entuzjazmu i radości".

Przytacza także słowa pisarza Gilberta Keitha Chestertona: „Życie jest zbyt poważne, aby przeżyć je poważnie”.

Wyznaje, że chciałby, aby jego pontyfikat był "pochwałą słabych i wykluczonych".

W Polsce książka ukaże się nakładem Wydawnictwa Znak.