Niebezpieczne narzędzie

Najskuteczniejsze narzędzie reform społecznych, zwłaszcza tych światopoglądowych, to takie, które daje ludziom możliwość wyboru – przy czym z góry wiadomo, co wybiorą. I właśnie takim narzędziem w ostatnich latach jest referendum, tudzież konsultacje społeczne, które same w sobie wydają się być najbardziej demokratycznym sposobem wypowiadania się obywateli na tematy ważne dla państwa i społeczeństwa i tym samym pokazywania rządzącym, w jakim kierunku mają podejmować decyzje społeczno-polityczne. Tyle że to czysta teoria.

W praktyce wygląda to tak, że grunt pod referendum przygotowywany jest przez same władze, które „podpowiadają” obywatelom, jak mają wybierać, dając im ułudę wolności wyboru i stanowienia o sprawach ich dotyczących. Temat poddany pod głosowanie w referendum maglowany jest przez media i debaty społeczno-polityczne na tyle długo i intensywnie, aby jego wynik był po myśli rządzących. W ten sposób zreformowano w ostatnich latach kwestie światopoglądowe, przewracając porządek społeczny do góry nogami. Wszystko za zgodą i wolą obywateli.

W minioną niedzielę referendum w sprawie nowej „ustawy rodzinnej”, która powstaje na zakończenie długiego procesu jej opracowywania, zostało przeprowadzone na Kubie. Zgromadzenie Narodowe podniosło nowy kodeks prawny do rangi ustawy, która została już opublikowana w Dzienniku Urzędowym. Ustawa legalizuje małżeństwa osób tej samej płci oraz umożliwia parom jednopłciowym adopcję dzieci. Biskupi kubańscy mocno oprotestowali referendum, pisząc, że „dla rodziny kubańskiej nie jest korzystne stosowanie kryteriów tzw. ideologii gender, która jest podstawą wielu propozycji”. Z kolei Homero Acosta, sekretarz Zgromadzenia Narodowego Władzy Ludowej, wyraził ufność, że kubańscy wyborcy zaaprobują „rewolucyjne, inkluzywne i demokratyczne (!) prawo”. Wynik referendum na „tak” oznacza, że prawo rodzinne obowiązujące na Kubie od 47 lat zostanie całkowicie zliberalizowane.

W innych kwestiach światopoglądowych, tym razem dotyczących samobójstwa wspomaganego, czyli eutanazji, toczą się obecnie konsultacje społeczne we Francji, ogłoszone przez Emmanuela Macrona. Mają one potrwać sześć miesięcy, aby „następnie ewentualnie zmienić ramy prawne do końca 2023 r.”, stwierdził Macron. Prawda jest taka, że konsultacje społeczne służą jedynie zaznajomieniu społeczeństwa z tematem i tak naprawdę nie mają nic wspólnego z demokratycznym udziałem obywateli w rządzeniu państwem. To samo tyczy się referendum. Tam, gdzie referendum wychodzi nie po myśli rządzących, przeprowadza się je bowiem ponownie, aż zostanie osiągnięty zamierzony wynik. Tak było np. w przypadku referendum dotyczącego przyjęcia Traktatu Lizbońskiego w Irlandii.

Jeśli chodzi o kwestie światopoglądowe, to w ostatnim czasie przez referendum zalegalizowano w San Marino aborcję (2021 r.), małżeństwa osób tej samej płci i adopcję dzieci przez takie pary w Szwajcarii (2021 r.). Co prawda na początku tego roku we Włoszech Trybunał Konstytucyjny odrzucił wniosek o referendum w sprawie eutanazji, nie oznacza to jednak zamknięcia tematu, bo teraz zadecyduje o tym parlament.

Dlaczego jednak referendum to niebezpieczne narzędzie, zwłaszcza w kwestiach światopoglądowych? Bo po pierwsze, prawa człowieka nigdy nie mogą podlegać głosowaniu, a po drugie, zazwyczaj pytania zawarte w referendum sformułowane są tendencyjnie i też nie dotyczą wszystkich obywateli, ale głosować mogą wszyscy uprawnieni. Ale to już drugorzędna kwestia. Należy zawsze pamiętać, że to nie obywatele wybierają, co wolno, a czego nie wolno, lub co jest dobre, a co jest złe. To nie obywatele mają tworzyć dowolne zasady moralne. One są ustanowione przez Prawo wieczne, będące dziełem Mądrości Bożej, które jest źródłem wszelkich praw (KKK 1950–1953).