„Maniakalna, nieodpowiedzialna i nieracjonalna” – takimi epitetami skomentował wizytę Nancy Pelosi na Tajwanie minister spraw zagranicznych Chin Wang Yi. Ta niesłychanie ostra reakcja wynika ze stanowiska Pekinu, że Tajwan jest integralną częścią niepodzielnych Chin. Zatem wizyta marszałka izby niższej Kongresu (odpowiednik sejmu), trzeciej najważniejszej osoby w USA, nie na zaproszenie Pekinu, ale Tajpej, z punktu widzenia ChRL jest przejawem naruszenia chińskiej suwerenności nad tą strategiczną wyspą. Co więcej, Pelosi od lat otwarcie głosi poparcie dla emancypacyjnych aspiracji demokratycznego Tajwanu.
Od dziesięcioleci rząd USA uznaje zasadę „jednych Chin”, z tym że Waszyngton nigdy nie określił, które władze Chin USA ostatecznie uznają za suwerena: te wyłonione przez komunistów czy te demokratycznie wybrane. Owszem, od 1979 r. amerykański rząd utrzymuje stosunki dyplomatyczne z Pekinem, a nie z Tajpej, i można by domniemywać, że tym samym USA uznają zwierzchność ChRL nad Tajwanem, ale realia polityczne są bardziej skomplikowane. Tak długo, jak Tajwan posiada własne władze i własne wojsko (na potęgę zbrojone przez USA), tak długo Waszyngton uznaje stan faktyczny, czyli niezależność Tajwanu od Chin.
Zwykłemu zjadaczowi chleba ta sytuacja może wydawać się skomplikowana, a nawet pozbawiona logiki, ale Anglosasi są właśnie mistrzami niedopowiedzeń i zręcznie wykorzystują wszelkie niejasności. Pani Pelosi mogła polecieć, więc poleciała, i niech strona chińska się martwi, jak wyjść z tej niezręcznej sytuacji.
Dla Azjatów nie ma nic gorszego od utraty twarzy. Fakt, że amerykański dostojnik tej rangi co Pelosi „szarogęsi się” na podwórku, które Pekin uznaje za własne, jest ciosem w chińskie poczucie dumy i roszczenia suwerenności nad tą wyspą. Stąd ChRL nie pozostało nic innego jak w najostrzejszych słowach potępić tę wizytę i pokazać swą siłę wojskową na niespotykaną skalę. 24 godziny po odlocie Pelosi z Tajwanu chińska armia rozpoczęła zakrojone na ogromną skalę manewry wokół Tajwanu. Bez przesady można powiedzieć, że Pekin przeprowadził próbę generalną inwazji Tajwanu, wyspa została okrążona ze wszystkich stron, także od strony Oceanu Spokojnego.
Ten rozwój sytuacji wywołał wielkie zaniepokojenie w całym regionie. ASEAN (Stowarzyszenie Państw Azji Południowo-Wschodniej) wystosowało apel do wszystkich stron o zachowanie jak najdalej idącej wstrzemięźliwości. Miejmy nadzieję, że apel poskutkuje, bo świat w tej chwili nie potrzebuje kolejnego groźnego starcia zbrojnego. Nie bez przyczyny papież Franciszek mówi o tlącej się III wojnie światowej.
Co? Gdzie? Kiedy?
